ARBEIDSTECHNIEK

134 – Dutch

De kettingzaag in de boom gebruiken

Uit analyse van ongevallen met dit soort zagen tijdens 
boomonderhoudswerk blijkt dat de belangrijkste oorzaak 
is gelegen in incorrect gebruik van de zaag met één hand.  
Bij de overgrote meerderheid van de ongevallen heeft de 
gebruiker geen stabiele werkpositie aangenomen 
waardoor hij beide handen vrij heeft voor bediening van de 
zaag.  Hierdoor wordt het risico van letsel vergroot omdat:

•

de gebruiker geen stevige grip op de zaag heeft bij 
terugslag;

•

de gebruiker minder controle over de zaag heeft, 
zodat die eerder in aanraking komt met klimlijnen en 
het lichaam van de gebruiker (in het bijzonder de 
linkerhand en -arm);

•

de gebruiker onverhoedse bewegingen maakt vanuit 
de instabiele werkpositie, met als gevolg aanraking 
met de zaag.

De werkpositie stabiliseren voor tweehandig gebruik

Om te zorgen dat de gebruiker de zaag met twee handen 
kan vasthouden, moet hij in de regel een stabiele 
werkpositie kiezen waarbij de zaag:

•

op heupniveau wordt gehouden voor horizontaal 
zagen;

•

op de hoogte van de plexus wordt gehouden voor 
verticaal zagen.

Als de gebruiker van dichtbij aan een verticale stam 
werkt, met weinig zijwaartse krachtuitoefening op de 
werkpositie, kan stevig op de voeten staan al voldoende 
zijn voor een stabiele werkpositie.  Maar als de gebruiker 
zich verder van de stam af bevindt, moet hij maatregelen 
treffen ter verwijdering of compensatie van de 
toenemende zijwaartse krachten, bijvoorbeeld door de 
hoofdlijn via een aanvullend ankerpunt anders te leiden of 
door het harnas rechtstreeks aan een aanvullend 
ankerpunt te bevestigen met een verstelbare strop.

De stabiliteit van de voeten in de werkpositie kan worden 
vergroot met behulp van een tijdelijke voetbeugel 
gevormd uit een eindeloze lus.

De zaag in de boom starten

Wanneer de zaag in de boom wordt gestart moet de 
gebruiker:

a) de kettingrem activeren voor het starten;

b) de zaag links dan wel rechts van het lichaam houden 
tijdens het starten:

1

links houdt u de zaag met de linkerhand aan de 
voorhandgreep vast en duwt u de zaag van het 
lichaam af terwijl u het startkoord in de andere hand 
houdt;

2

aan de rechterkant houdt u de zaag met de 
rechterhand vast aan een van de handgrepen en duwt 
u de zaag van het lichaam af terwijl u het startkoord in 
de linkerhand houdt.

De kettingrem moet altijd zijn geactiveerd als u een 
lopende zaag op zijn strop laat zakken.  Gebruikers 
moeten altijd nagaan of de zaag nog voldoende brandstof 
bevat voordat aan een belangrijke zaagsnede wordt 
begonnen.

Eenhandig gebruik van de kettingzaag

De kettingzaag mag nooit eenhandig worden gebruikt.

De gebruiker mag nooit:

•

zagen met de terugslagrisicozone bij de punt van het 
zaagblad;

•

een tak vasthouden terwijl hij wordt doorgezaagd;

•

een vallend stuk hout proberen op te vangen.

•

slechts met één touw gezekerd in de boom zagen; 
gebruik altijd twee gezekerde lijnen;

•

werken zonder regelmatig de toestand van het 
harnas, de riem en de touwen te controleren.

Een vastgelopen zaag losmaken

Als de zaag tijdens het zagen vastloopt, moet de 
gebruiker:

•

de zaag uitschakelen en stevig aan de boom 
bevestigen aan de binnenzijde (d.w.z. de zijde van de 
vrachtwagen) van de zaagsnede, of aan een 
afzonderlijke gereedschapslijn;

•

de tak naar vereist optillen en de zaag uit de 
zaagsnede trekken;

•

zo nodig met een handzaag of een andere 
kettingzaag de vastgelopen zaag bevrijden door op 
minimaal 30 cm afstand van de vastgelopen zaag te 
zagen.

Of nu een handzaag of een kettingzaag wordt gebruikt om 
een vastgelopen zaag te bevrijden, de zaagsneden 
moeten altijd naar buiten (dus richting het uiteinde van de 
tak) worden aangebracht, om te voorkomen dat de zaag 
wordt meegesleurd met de tak, waardoor de situaties nog 
meer gecompliceerd wordt.

Basistechniek zagen

Algemeen

•

Geef altijd volgas bij het zagen!

•

Laat de motor na elke zaagsnede stationair draaien 
(als de motor langdurig op volle toeren draait zonder 
dat hij belast wordt, d.w.z. zonder de weerstand die de 
motor bij het zagen via de ketting ondervindt, kan dit 
tot ernstige beschadigingen van de motor leiden).

•

Vanaf de bovenkant zagen = met ”trekkende” ketting 
zagen.

•

Vanaf de onderkant zagen = met ”duwende” ketting 
zagen.

Zagen met een ”duwende” ketting betekent een groter 
risico op terugslag. Zie instructies in het hoofdstuk 
Maatregelen die terugslag voorkomen.

!

WAARSCHUWING! Gebruik een 
motorkettingzaag nooit door deze met 
uw ene hand vast te houden. Een 
motorkettingzaag is niet veilig onder 
controle met een hand; u kunt in u zelf 
zagen. Houd de handgrepen altijd stevig 
met beide handen beet.